Ibrahim Hakkı Erzurumi Erzurumlu Bir Fikir Adamı

Anadolu'da siyasi ve sosyal ortam güçlü bir yapı kazandıktan sonra özellikle Horasan, Maverâünnehr, Harizm, Azerbeycan ve Irak bölgesinden göç dalgalarıyla muhtelif tasavvufî cereyanlar bu topraklara gelmeye başladı.Böylece söz konusu akımların temsilcileri olan şeyhler ve dervişler, tarikatların yayabilecekleri müsait imkânlarla dolu bir çevre bulmuş oluyorlardı.İslam'la yeni tanışmış olan Anadolu coğrafyasında yayılmaya başlayan tarikatlar, aynı zamanda temsil ettikleri kültür ve inancı da beraberinde getirmişlerdi. Bunlardan Kübrevîlik, Halvetîlik, Kazerûnîlik ve Mevlevîlîk gibi tarikatlarda Sünnî anlayış ön planda iken;Vefâîlik, Kalenderîlik ve Haydarîlik gibi tarikatlarda ise mahalli inanç ve geleneklerin daha baskın olduğu gayr-ı Sünnî bir eğilim mevcuttu.